Around the world with Albaworld

James Joyce zit op het terras van café Uliks,

De regio’s Istrië en Kvarner in Noordwest Kroatië zijn een paradijs voor wandelaars. Dubbel geluk hebben de gourmets onder hen. Het gebied staat in tal van lijsten bij de beste tien voor eten en drinken. En met een geschiedenis die teruggaat tot de Romeinen valt er ook cultureel niets te klagen.

James Joyce

Het laatste dat je verwacht in een stadje aan de Istrische kust van Kroatië is een bronzen beeld van James Joyce. Hij zit in Pula op het terras van café Uliks, genoemd naar zijn beroemde boek, Ulysses. Voor hem staat de met gebeeldhouwde druiventrossen overladen triomfboog van Sergius uit de eerste eeuw na Christus. In de winter van 1904/05 probeerde Joyce een paar maanden Oostenrijkse marineofficieren aan de Berlitz Language School wat Engels bij te brengen. Istrië behoorde toen tot het Oostenrijks-Hongaarse keizerrijk.

Romeinse tijd

De ontmoeting met een van Ierlands grootste schrijvers is een aangename verrassing op mijn wandeling door Pula. Die voert langs tal van overblijfselen uit de Romeinse tijd. Hij begint bij wat resteert van het op vijf na grootste amfitheater ter wereld. Ooit streden hier voor twintigduizend toeschouwers gladiatoren op leven en dood. Tegenwoordig biedt het een podium aan popsterren en operazangers. Wordt er geijshockeyd of een priester, Miroslav Bulesic, zalig verklaard.

Door het 'Tito-parkje' met Pula's oorlogsmonument en borstbeelden van partizanen wandel ik via Carrarina langs stukken van de oude stadsmuur en de Hercules- en Tweelingpoort naar Giardini, een langgerekte, lommerrijke promenade. ‘In het pre-smartphone tijdperk was dit dé ontmoetingsplek voor de jeugd. Ieder groepje had zijn eigen boom’, vertelt leraar Engels Dejan Pavlinovic. Hij neemt mij via de onopvallende deur van Sergijevaca 12 mee naar een puntgave mozaïekvloer die de Bestraffing van Dirce verbeeldt. Een bombardement in WOII legde hem bloot. Mijn Pula-toer sluit ik af op het Forum waar de Tempel van Augustus uit het begin van onze jaartelling het plein domineert.

Twaalf wandelroutes

In en rond Pula ben je niet snel uitgewandeld. De Istrische natuur rond de stad telt twaalf met diersymbolen gemarkeerde wandelroutes, variërend van twee tot zestien kilometer, in totaal zeventig kilometer.

De heerlijke geur van de gele vlinderbloemetjes van de brem.

Parel in de kroon is het schiereiland Kamenjak ten zuiden van Pula. In 2012 zette Lonely Planet het op zijn lijst van best verborgen stranden en schreef ‘je voelt je er aan het eind van de wereld’.

Rond het hele schiereiland loopt een gemarkeerd wandel/fietspad door het beschermde natuurgebied waar zo’n dertig soorten orchideeën groeien. Veel interessanter, maar wel vermoeiender, is wat lager, direct langs de kust het ruwe voetpad te volgen. Overal steken onder de pijnbomen fossiele schelpen uit de kalkstenen bodem. Er zijn zelfs voetafdrukken van dinosauriërs gevonden. In een baaitje zijn op richels met platte keien wat steenmannetjes gestapeld. Een koel briesje lukt het niet de heerlijke geur van de gele vlinderbloemetjes van de brem te verdrijven. Het is even zoeken, maar toch vinden we wat wilde asperges, een gewild ingrediënt voor streekgerechten.

Monniksrobben

De vuurtoren van Porer rijst in zee statig op uit het azuurblauwe water. Het is het leefgebied van de monniksrob. In 1964 meende men dat hij in de Adriatische Zee was uitgestorven. Tot ieders verbazing doken er in 2003 bij Kamenjak weer een paar op. De populatie is inmiddels uitgegroeid tot zo’n twintig, zwaar beschermde dieren. Of de wijnboeren wat verderop in Šišan daar erg blij mee zijn valt te betwijfelen. Een legende vertelt immers dat de monniksrobben ’s nachts aan land komen om zich tegoed te doen aan druiven!

In Šišan beloont Dušan Černjul in zijn Velanera restaurant mijn inspanningen met een traditioneel gerecht: pijlinktvis met groene asperges besprenkeld met exclusieve Chiavalon olijfolie.

Een wirwar van straatjes en steegjes.

Er zijn van die stadjes die je zonder routebeschrijving moet verkennen. Rovinj, beroemd door haar steil uit zee oprijzende gevelwand, is er zo een. Een wirwar van straatjes en steegjes (kijk maar eens op Google Earth), met huizen in zo’n beetje iedere denkbare bouwstijl, voert naar de Sint-Euphemiakerk op de top van de heuvel. De fontein op het Tito-plein is een mooi startpunt. Na de Boog van Balbi links gaat het omhoog door Grisia, een straatje met winkeltjes vol souvenirs en twijfelachtige ‘kunst’. De kerk herbergt de sarcofaag met relieken van St Euphemia. Nadat een Byzantijnse keizer deze in 780 in zee had gekieperd, spoelde de marmeren kist jaren later aan in Rovinj. Met wat betoverde ossen werd het loodzware gevaarte de heuvel opgesleept.

Rondjes op stadsmuren, ik ben er gek op. Na Óbidos in Portugal, Londonderry en York, is nu de vierhonderd meter lange muur van Motovun uit de tijd van de Venetiaanse heersers aan de beurt. Het biedt op 277 meter hoogte een fantastisch uitzicht op bossen, weiden, akkers en wijngaarden.

Truffels en een Formule-1 coureur

Het bergstadje is vooral bekend om zijn truffels. Speciaal getrainde honden snuffelen in de eikenbossen aan de voet van de heuvel naar de delicatesse die Istrië op de culinaire kaart heeft gezet. Windgliders draaien in de thermiek van de bergwand hun rondjes boven het geboortehuis van Formule-1 coureur Mario Andretti.

Terrasjes langs de haven zien uit op vissersbootjes en luxe zeiljachten.

Weggestopt aan het eind van een beschuttende baai ligt een juweeltje met een rijke maritieme traditie: Mali Lošinj. Terrasjes langs de haven zien uit op vissersbootjes en luxe zeiljachten. Lošinj’s slogan: Island of Vitality. Begrijpelijk, honderd jaar geleden was het al een favoriete bestemming voor het Oostenrijkse keizershof. Trots meldt het dat er een wandelnetwerk van ruim 250 kilometer ligt waarvan tientallen direct de kustlijn volgen. Een duidelijke VVV-wandelkaart geeft alle afstanden in minuten.

Dolfijnen

Alsof ze op me hebben gewacht duiken er een paar dolfijnen op als ik bij Privlaka het wandelpad naar Veli Lošinj op ga. Later vertelt Jelena Basta van Blue World daar dat de populatie zo’n 120 dolfijnen telt. Tientallen vrijwilligers houden de tuimelaars nauwlettend in de gaten.

De replica van Apoxyomenos

Het loopt langs de vissersplaatjes St Martin en Valdarke makkelijk weg onder de Aleppo pijnbomen. Een paar uur later lees ik in het museumpje in de oude vestingstoren van Veli Lošinj dat de koopvaardijvloot van het eiland ooit groter was dan die van Triëst en Venetië. Een andere etage is met o.a. een replica gewijd aan Apoxyomenos, het klassieke bronzen beeld van een atleet die olie en vuil van zijn lichaam schraapt. De Belg René Wouten vond het in 1996 voor de kust van Lošinj, dik bedekt met spons en schelpen. Op de boulevard van Mali Lošinj is een gebouw voorbestemd, zodra er weer geld is, het origineel te tonen.

Garden of Fine Scents op het Garden of Fine Scents op het Eiland van Vitaliteit.

Door het bos klim ik de rood-witte stippen volgend naar het St Ivan-kapelletje. Op 250 meter biedt het een fenomenaal uitzicht op het stadje en de Golf van Kvarner. Terug naar Mali Lošinj is het bergaf over het asfaltweggetje een fluitje van een cent. Aan de stadsrand vertelt Sandra Nicolich me in haar Garden of Fine Scents over de natuur vol kruiden van haar Eiland van Vitaliteit.  

Op het terras van hotel Apoksiomen geniet ik van een specialiteit van het huis: Torta Lošinjskih Kapetana, een heerlijke citrus/vijgen/amandeltaart. Twee maanden houdbaar. Die gaat dus mee in de koffer.

Klimaat

Middellandse Zeeklimaat met zachte winters en warme zomers. Beste wandelmaanden zijn april, mei, juni en september.

Vervoer

Croatia Airlines (www.croatiaairlines.com/nl) vliegt dagelijks van Schiphol via Zagreb naar Pula. In het toeristenseizoen zijn er vanaf Schiphol diverse charters naar Pula o.a. van Transavia en Arkefly. Ryanair vliegt er van Brussel-Charleroi naartoe.

Per auto: 1400 km, ca. 13 uur rijtijd.

Overnachten

Een rijk scala aan een- tot vijfsterren hotels. Ben je tevreden met minder luxe dan zijn er tal van campings en jeugdherbergen. Je kunt er zelfs in vuurtorens slapen.

Nog wat tips

Wandel in Opatija over de boulevard in de fin-de-siècle sfeer van het Oostenrijks-Hongaarse keizerrijk. Verwen je daar eens in het Chocolademuseum. 

In het stadje Krk kun je niet verdwalen. Een goot midden in de straat leidt er altijd naar een stadspoort. 

Trek in Fužine door de velden naar het bedevaartskerkje Onze Lieve Vrouwe in de Sneeuw. En misschien staat er in Restoran Bitoraj nog berenbiefstuk op het menu.

Reisgidsen

Kroatië, Dominicus Landengids, Uitgeverij Gottmer, Haarlem, 371 pag., ISBN 978 90 257 5071 8, € 22,95.

Kroatië, Capitool Reisgids, Van Reemst, Houten, 296 pag., ISBN 978 90 475 1810 5, € 25,99.

Kroatië, Trotter, Uitgeverij Terra/Lannoo, Houten, 528 pag., ISBN 978 94 014 1460 9, € 19,99.

Kroatië, National Geographic Reisgids, Kosmos Uitgevers, Utrecht, 318 pag., ISBN 978 90 215 5223 1, € 24,95

Wat & Hoe Taalgids Kroatisch, Kosmos Uitgevers, Utrecht, 240 pag., ISBN 978 90 215 4728 2, € 6,99.

Wat & Hoe Select Kroatië, Kosmos Uitgevers, Utrecht, 190 pag., ISBN 978 90 215 5281 1, € 9,99.  

Kroatisch Nationaal Bureau Voor Toerisme

Nijenburg 2F, 1081 GG Amsterdam

Tel.: +31 20 661 64 22, E-mail:  kroatie@planet.nl

www.kroatischverkeersbureau.nl

Dit artikel verscheen in augustus 2014 in wandelkrant 'te voet' (www.wandelkrant.nl).