Around the world with Albaworld

Op mijn wandelreizen heb ik op menig eiland gedacht: dit houd ik voor me zelf, daar schijf ik niet over. Anders wordt het er veel te druk. Maar ja, dat lukt nooit. Geluk wil je immers altijd delen. Dus vooruit: voor de westkust van Estland ligt een groepje heerlijke eilanden. Het grootste heet Saaremaa.

De geschiedenis van Saaremaa gaat terug tot ver voor de Vikingen. Meer recent kreeg die in de Tweede Wereldoorlog gruwelijke trekken. Met eerst een Duitse en daarna Russische bezetting. Tienduizenden Esten vluchtten in 1944 voor het terugkerende Rode leger naar Zweden. Twintigduizend achterblijvers belandden in Siberische  strafkampen. De Esten zuchtten jarenlang onder Stalins schrikbewind. Tot begin jaren vijftig voerden tientallen guerrillastrijders op Saaremaa een verbeten strijd tegen de sovjets.

Ati Maripuu vluchtte als klein jongetje met zijn ouders en belandde uiteindelijk in België. Sinds Estlands onafhankelijkheid in 1991 komt hij er weer regelmatig terug. Hij woont dan onder de molen van Kuressaare, in het huis waar hij geboren werd. Op uitnodiging van Ati wandel ik nu over ‘zijn’ eiland. En luister ’s avonds naar de verhalen van journaliste Heli Salong van eilandkrant Meie Maa. Over de reus Suur Töll en zijn vrouw Piret, over magische eiken en heilige bronnen.

Offer

Op de wandelkaart van Visit Estonia staan negentien gemarkeerde wandelroutes op Saaremaa. Ze variëren van een tot twintig kilometer. Mijn eerste tocht heb ik uitgezet langs de noordkust, van Leisi naar de kalkkliffen bij Panga Pank. Een kilometer of dertig. Makkelijk te doen, want het is nagenoeg vlak terrein. De route voert aanvankelijk dicht langs de kust door uitgestrekte, gemengde bossen. Het is het domein van duizend elanden en vijftienhonderd everzwijnen. Stilte, puur natuur.

Mijn eerste stop is de Russisch-orthodoxe kerk van Metsküla. Weer langs de kust neem ik een kijkje in het vervallen haventje van Varese. Halfgezonken wrakken leunen tegen de kade. Ik moet even denken aan het frisse provinciewapen van Saaremaa met zijn witte Vikingschip. Wat een contrast!

De eerste tocht sluit ik af aan de voet van de twintig meter hoge kalkkliffen van Panga. Ik zoek naar fossielen en hoorde van Heli dat dit een oeroude offerplaats is. Tachtig jaar geleden goten ze hier nog bier in zee voor een goede visvangst en een rustige zee. Voor de Nederlander die een paar jaar geleden vergat zijn handrem aan te trekken waardoor zijn Opel over de rand kieperde, moet zijn auto wel een heel bijzonder offer zijn geweest.

Bier en geep

’s Avonds wandel ik naar Nasva. Schuif  bij Aima Käesel aan voor een versgerookte geep. En versgerookt is bij Aima echt versgerookt. Hij is nog warm, zo uit de rookkast op het erf. Ik heb zo’n vis nog nooit eerder gegeten. En zie tot mijn verbazing dat alle graten groen zijn. ‘Ja, in België noemen we hem groengraat’, zegt Ati. De vis smaakt perfect met het traditionele bruine brood en Aima’s eigen gebrouwen bier. Want samen met haar man brouwt ze ook bier. Voor eigen gebruik en de toevallig passerende toerist. ‘Ieder dorp heeft wel zo’n brouwerijtje, ik schat dat er wel vierhonderd op het eiland staan’, vertelt ze. Het wat troebele, ongefilterde, lichtgele bier komt in grote glazen karaffen op tafel. Het drinkt weg als limonade. ‘Pas op, het is zes procent’, waarschuwt Aima. Sinds kort is ze ook aangesloten bij de Slow Food beweging. ‘We willen dat de mensen meer tijd nemen voor zowel het bereiden als het nuttigen van authentieke, ambachtelijke producten’, licht Aima toe.

Wellness

Mijn laatste dag op Saaremaa. Tweehonderd jaar geleden ontdekten ze de helende werking van de modder in de baai. In no time werd Kuressaare een populair kuuroord. Ik verwen me na al dat gewandel met een welverdiende body treatment  in Spa Hotel Rüütli. Enike Laid is een vriendelijke masseuse. Ze gaat aan de slag met zout uit de Dode Zee. Pure wellness. Voor ik vertrek loop ik nog wat rond in Kuressaare. Vind bij de haven de grappige beeldengroep van  Suur Töll en zijn Piret die een boot vol vis de oever opsjouwen. Bezichtig de uitgebreide tentoonstelling over de Tweede Wereldoorlog in de bisschopsburcht. En loop tenslotte even binnen bij Lossi Antiik. Vind wat ik zoek, een oerdegelijke, Russische Lubitel spiegelreflex voor de collectie van mijn zwager. Aan het eind van de dag vliegen twee voormalige Aeroflot-piloten me voor een grijpstuiver in hun Jetstream terug naar Tallinn. Onder me zakt een eiland vol rust weg. 

Info:

www.visitestonia.com

northestonia.eu

www.visitsaaremaa.ee

www.sagadi.ee

www.saaregolf.ee