Around the world with Albaworld

In Essex kun je kiezen uit vijfduizend kilometer gemarkeerde wandelpaden! De kustlijn van het graafschap Essex is langer dan die van Cornwall. Zodat je overal een perfecte fish & chips krijgt voorgezet. Bijvoorbeeld in de pub waar Jamie Oliver opgroeide. Ook kun je het pad volgen dat landschapschilder John Constable naar school liep. En dat alles bij wijze van spreken bij ons om de hoek. Want als je even dat stukje Noordzee vergeet ligt Essex maar twintig kilometer van Den Haag.

Constable Country

Het wijdse landschap van Dedham Vale, officieel sinds 1969 een Area of Outstanding Nature Beauty, en de Stour Valley behoren tot de mooiste van Engeland. Schilderachtige dorpjes wisselen af met golvende akkers, eeuwenoude bossen en groene weiden, waar riviertjes meanderend hun weg door de uiterwaarden zoeken. De streek borrelt bovendien over van een rijke geschiedenis. Tal van schilders en schrijvers deden er inspiratie op.

Een van hen, John Constable (1776-1837), zette zo’n tweehonderd jaar geleden met zijn schilderijen de Dedham Vale voor altijd op de kaart. Zelf zei hij: ‘mijn zorgeloze jeugd associeer ik met alles wat ik op de oevers van de Stour hoorde, zag en rook. Die indrukken maakten van mij een schilder’. Al tijdens zijn leven krijgt het dal de naam Constable Country.

De Hemelvaart

Een mooier startpunt dan een schilderij van de kunstenaar, waarnaar de wandeling is genoemd, is nauwelijks denkbaar. Constable schilderde maar drie doeken met een religieus thema. Het mooiste, de Hemelvaart,  hangt sinds 1965 boven het zuidportaal in de St Mary-kerk van het pittoreske dorp Dedham. Constable’s neef Edward Alston bestelde het voor £200 om de aartsdeken van Colchester gunstig te stemmen. Dat was namelijk de man die daar alle tapvergunningen verstrekte. Zonder zo’n papiertje kon Edward, een brouwer, zijn herbergen wel sluiten. De eerwaarde overlijdt echter voor Edward zijn vergunningen binnen heeft en neeflief annuleert zijn bestelling. Constable maakt het werk af, maar met weinig inspiratie getuige de afgeraffelde onderste helft van het schilderij.

Buiten op Royal Square wijzen de bordjes met de klaprozen van de 135 km-lange Essex Way richting Londen en Harwich. Wij gaan precies de andere kant op. Naast het Essex Rose Tea House wandelen we Mill Lane in naar de rivier de Stour. Direct na de brug over de Stour gaan we rechts het pad op door de knalgele boterbloemvelden naar Flatford Mill. We lopen nu op het Stour Valley Path. Een LAW van zo’n 96 km.

Wandelende bomen

Het is een plezier hier te wandelen en meteen de romantisch-realistische sfeer te herkennen uit de reproducties van Constable’s werk. Populieren, essen en knotwilgen domineren de uiterwaarden die regelmatig onderlopen. Soms staan de bomen pal langs de oevers. Dan weer wat verder weg. Fascinerend zijn de walking trees. Een knotwilg groeit op den duur zo krom dat de kruin de grond raakt. Op die plek schiet hij weer wortel en groeit er een nieuwe boom. De rest sterft af. Dezelfde boom kan zo na vele eeuwen honderden meters verder komen te staan.

Een uitbundige leeuwerik kwinkeleert hoog in de lucht. Het weer is nogal instabiel waardoor er indrukwekkende wolkenpartijen over drijven. We lopen onder een ware Constable-lucht. Zo een die hem wereldberoemd maakte.

Bij een forse poel, overgebleven na een recente overstroming, duikt een zeldzame kamsalamander weg. Hij is goed herkenbaar aan zijn getande staartkam. De otters, die hier ook in de buurt moeten zitten, houden zich echter goed schuil.   

Canada ganzen

Dat gaat de ganzen, wat verder op de rivier, minder goed af. Het zijn Grote Canada ganzen (Branta canadensis), de grootste gans ter wereld met een vleugelwijdte van bijna twee meter. Zowel mannetjes als vrouwtjes zijn makkelijk te herkennen aan de brede witte band die van de keel tot achter het oog over de  zwarte kop loopt. Luid gakkend waarschuwen ze de jonge gansjes op het snelstromende water voor de onverwachte gasten op de oever.

De vogels hebben een sterke familieband zoals duidelijk te zien is aan het gedrag van deze groep. Na een week of vier komen de eieren uit. Een dag later peddelen zo’n vier tot acht pluizenbolletjes al in het water. Daar vormen ze met andere jonkies zogenaamde crèches, goed beschermd door alle volwassen vogels van de groep.

The Hay Wain

De Fen-brug brengt ons naar de rechteroever. Het is een replica van het bruggetje waarover de jonge John dagelijks naar de gerenommeerde Grammar School in Dedham liep. Na de ondergang van de lakenindustrie weet het wolstadje in de zestiende eeuw te overleven door een aantal hoogwaardige onderwijsinstellingen aan te trekken.

Even over het boogbruggetje bij Bridge Cottage en we staan weer op de linkeroever. Het boerenhuisje herbergt een kleine Constable-tentoonstelling van de National Trust. Ernaast ligt het droogdok dat hij in 1815 met een platbodem in aanbouw vastlegde.

Het beroemdste schilderij, de Hay Wain, schilderde hij wat verderop, pal naast de graanwatermolen van zijn vader. Het toont een hooiwagen die bijna tot zijn assen in het water staat. Gidsen houden reproducties omhoog om te laten zien dat het huis van buurman Willy Lott er nog net zo bij staat als tweehonderd jaar geleden. 

Voor het forse doek van 130 x 185 cm meldt zich op de tentoonstelling van de Royal Academy in 1821 geen enkele koper. Drie jaar later is het een sensatie op de Salon in Parijs en gaat het grif van de hand. Het hangt nu in de National Gallery in Londen. In BBC’s The Greatest Painting in Britain Vote komt het, na Turners The Fighting Temeraire, op de tweede plaats.

Door de uiterwaarden wandelen we terug naar Dedham. Daar ligt op het kerkhof van St Mary’s een andere beroemde Britse schilder begraven. Tom Keating, een arme huisschilder, wilde aantonen dat de kunsthandel verrot was en schilderde in de jaren zestig naar eigen zeggen tweeduizend werken ‘in de stijl van’ en verkocht die als echt. Ook wat Constables. In 1977 valt hij door de mand.  Tegenwoordig is zijn kunst zeer gezocht.

Overtocht

Met de nieuwe superferries  Stena Hollandica en Stena Britannica van Stena Line steek je vanuit Hoek van Holland uiterst comfortabel de Noordzee over naar Harwich. Vandaar is het nog maar 27 km naar Dedham.

Overnachten in Essex

Breed scala aan mogelijkheden. Van sjieke sterrenhotels (bijvoorbeeld Down Hall Country House Hotel (www.downhall.co.uk) and Crowne Plaza Colchester Five Lakes (www.cpcolchester.co.uk) tot B&B’s, hostels en campings.

En als je dan toch in Essex bent:

Neem dan ook een kijkje in de wonderschone tuinen van Beth Chatto (www.bethchatto.co.uk), of geniet van het uitzicht op de Layer Marney Tower (www.layermarneytower.co.uk). Maak een stadswandeling in Colchester (www.visitcolchester.com), koop op Mersea Island de vrolijke Shanties-cd van Steve Travis (www.stevetravis.co.uk) of ga wildwaterraften op de Olympische baan in Lee Valley (www.gowhitewater.co.uk). Wandel de Harwich Maritime Heritage Trail (www.harwich-society.com) en eet een heerlijke fish&chips bij Jamie Olivers vader (www.thecricketers.co.uk).

Meer informatie

www.visitessex.com

www.walkinginessex.co.uk

www.houseofbritain.nl

www.stenaline.nl